Duygusal istismar, partnerin kendini kontrol altına almasını sağlamak için yaptığı manipülasyon ve aşağılama gibi davranışlarla ortaya çıkan bir şiddet türüdür. Bu istismar türünde kişi, özgüven kaybı, yalnızlık ve suçluluk duyguları yaşayabilir. İstismara uğrayan birey, kendini değersiz ve yetersiz hissetmeye başlar. Ancak, bu tür durumlar kabul edilmemeli ve bir an önce çözüm yolları aranmalıdır.
Duygusal İstismarın Belirtileri
Duygusal istismar genellikle yavaşça ve zamanla gelişir. İlk başta fark edilmeyebilir, çünkü fiziksel bir şiddet unsuru içermez ve mağdur kişi kendini suçlama eğilimindedir. Ancak, bazı belirgin belirtiler, kişinin duygusal olarak istismar edildiğini anlamasına yardımcı olabilir:
- Aşağılama ve Küçük Düşürme: Partner sürekli eleştirir ve kişinin başarılarını küçümser. Hata yapıldığında alaycı tavırlar sergiler ve mağduru yetersiz hissettirmek için elinden geleni yapar.
- Manipülasyon ve Suçluluk Hissettirme: Partner, mağdurun hislerini manipüle ederek kendisini suçlu hissettirmeye çalışır. Örneğin, mağdurun haklı olduğu bir konuda bile kendini suçlu hissetmesini sağlayabilir.
- Sosyal İzolasyon: Partner, mağduru sosyal çevresinden koparmak ve yalnızlaştırmak için çaba gösterir. Mağdurun kimlerle görüşeceğine, ne zaman dışarı çıkacağına kadar karar vermek ister.
- İnkar ve Değersizleştirme: Partner, mağdurun yaşadıklarını ve hissettiklerini küçümseyerek inkar eder. Örneğin, “Sen çok abartıyorsun” veya “Bu tamamen senin hayal gücün” gibi ifadeler kullanabilir.
Duygusal İstismar ile Nasıl Başa Çıkılır?
Duygusal istismar ile başa çıkmak kolay bir süreç değildir, çünkü mağdur genellikle durumun farkına varmakta zorlanır ve suçluluk duygusu yaşar. Ancak, bazı stratejiler ile bu sürecin üstesinden gelinebilir:
- Farkındalık Kazanın: Yaşadığınız durumun istismar olduğunu kabul edin ve kendinizi suçlamaktan vazgeçin.
- Sosyal Destek Alın: Aile üyeleri, arkadaşlar veya bir uzmandan destek almak önemlidir. Kendi başınıza mücadele etmek zorunda olmadığınızı unutmayın.
- Kendi Sınırlarınızı Belirleyin: İstismarcının sınırlarınızı ihlal etmesine izin vermeyin. Bu sınırları net bir şekilde belirtin ve gerekirse mesafe koyun.
- Terapi ve Danışmanlık Desteği Alın: Duygusal istismarın etkilerini en aza indirmek ve kendinizi yeniden güçlü hissetmek için bir uzmandan profesyonel destek alın.
Duygusal İstismarın Uzun Vadeli Etkileri
Duygusal istismar, mağdur üzerinde uzun vadeli psikolojik etkiler yaratabilir. Bu etkiler arasında depresyon, anksiyete, özgüven kaybı, yalnızlık ve kendini değersiz hissetme gibi durumlar yer alır. İlişkiden ayrıldıktan sonra bile mağdur, kendini toparlamakta zorlanabilir ve yeni ilişkilere başlamak konusunda tereddüt yaşayabilir. Bu nedenle, duygusal istismarın etkileriyle başa çıkmak için terapi süreci çok önemlidir.
Kendinizi Nasıl Koruyabilirsiniz?
Duygusal istismarın yaşandığı bir ilişkiden çıkmak zor olabilir, ancak mümkünse güvendiğiniz bir destek ağı oluşturarak kendinizi koruyabilirsiniz. Mağdur suçluluk ve korku duyguları hissedebilir, bu yüzden kendi sınırlarınızı belirlemek, yaşadığınız durumu kabullenmek ve gerektiğinde yardım istemek en önemli adımlardır. Eğer kendinizi tehlikede hissediyorsanız, bir çıkış planı yaparak güvenli bir şekilde ilişkiyi sonlandırmayı düşünmelisiniz.
Duygusal istismar, fiziksel şiddet kadar zarar verici ve yıkıcı olabilir. Kendinizi değersiz hissettiren, kontrol altında tutmaya çalışan ve manipülatif davranışlar sergileyen bir ilişki içerisinde olduğunuzu fark ediyorsanız, yalnız olmadığınızı ve bu tür bir ilişkiyi kabul etmek zorunda olmadığınızı bilin. Unutmayın, sağlıklı bir ilişki, karşılıklı saygı ve destek üzerine kuruludur.
Bu nedenle, duygusal istismarın belirtilerini fark ettiğiniz anda harekete geçmeli, gerekirse profesyonel destek almalı ve kendinizi korumaya odaklanmalısınız. Sağlıklı bir ilişki için kendinizi koruyun ve değerinizin farkında olun.
